Türkiye’de Çalışma İzni
Türkiye’de çalışma izni yabancı uyruklu kimselerin Türkiye’de herhangi bir işte çalışabilmeleri için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan ya da konuyla ilgili diğer kurumlardan yabancı uyruklu kimseye çalışma ve ikamet hakkı veren izin belgesine “çalışma izni” denir. Yabancı uyruklu kimselerin Türkiye’deki herhangi bir işte çalışmalarını izne bağlamak amaçlı bahsi geçen izin belgesi verilmektedir. 4847 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’da yabancı uyruklu kişilerin çalışma yönetmelikleri yer almaktadır.
Türkiye’de Çalışma İzni Türleri:
Yabancı uyruklu kimselerin Türkiye’de çalışması için yer alan çalışma türleri süreli çalışma izni, süresiz çalışma izni, bağımsız çalışma izni ve istisnai çalışma izni olmak üzere dört çeşit bulunmaktadır.
1-Türkiye’de Süreli Çalışma İzni
Türkiye’de çalışmak üzere gelen yabancı uyruklu kimseler ilk seferde 1 yıl süre ile sınırlı çalışma izni alabilir. Kişiye çalışma izni verilirken ikamet izninin süresi, iş sözleşmesi, istihdama yönelik ekonomik farklılıklar veya yapacağı işin süresi dikkate alınır. Yabancı uyruklu kişinin tüm çalışma koşulları aynı olması şartıyla çalışma süresi 1 yılı aşınca en fazla 2 yıl süreyle tekrar uzatılabilir. Yabancı uyruklu kişinin kanuni çalışma süresi 3 yılı tamamladığında aynı meslekte ama farklı bir işverenin yanında çalışma süresi en fazla 3 yıl daha uzatılabilir.
2-Yabancı Uyruklu Kimselerin Bakmakla Yükümlü Olduğu Eş ve Çocuklarına Çalışma İzni
Türkiye’de çalışmak üzere gelen yabancı uyruklu kimsenin eş ve çocuklarına şartlar oluştuğunda süreli çalışma izni verilebilir. Yabancı uyruklu kişi ile birlikte eşi ve çocuklarının en az 5 sene yasal ve kesintisiz ikamet etmiş olması şartı bu süreçte aranmaktadır.
3-Türkiye’de Süresiz Çalışma İzni
Yabancı uyruklu bir kimse Türkiye’de en az 8 sene yasal ve kesintisiz ikamet etmesi koşulu ile 6 sene yasal çalışmış olan kişilere başka hiçbir koşul aranmaksızın ve herhangi bir sınırlama konmaksızın süresiz çalışma izni verilebilir. Yabancı uyruklu kimsenin 8 sene ikamet koşulu incelenirken eğitim gördüğü süreler bu süre içinde sayılmaz.
4-Türkiye’de Bağımsız Çalışma İzni
Türkiye’de çalışacak olan yabancı uyruklu kimselerin bağımsız çalışma izni alabilmesi için Türkiye’de en az 5 sene süreyle kesintisiz ve yasal ikamet etmiş olması, yaptığı işin ülkeye ekonomik kalkınma açısından değer katması, istihdam konularında olumlu etki yaratması koşulları aranmaktadır. Tüm bu koşullar değerlendirilerek yabancı uyruklu kişiye bağımsız çalışma izni verilebilir.
Yabancı uyruklu kimsenin bahsi geçen koşulları onaylandığında “Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesi” 3 ay süreyle verilmektedir. Yabancı uyruklu kişi işyerini kurması sonucunda ticaret sicil kaydını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ibraz etmelidir. Bu bahsi geçen başvurudan sonra kişiye bağımsız çalışma izni verilir.
5-Türkiye’de İstisnai Çalışma İzinleri
Yabancı uyruklu kimse Türk vatandaşı olan birisiyle evlendiğinde ikamet süresi koşulu aranmaksızın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvuru yaparak istisnai çalışma izni alabilir. Evlilik süresi 3 seneden az olursa verilen istisnai çalışma izni iptal olur ve çalışmaya devam edemez.
Yabancı uyruklu kişinin bir Türk vatandaşı olan evliliği 3 sene sürdükten sonra boşanması durumunda Türkiye’de ikamet etmeye devam etmesi koşulu aranarak istisnai çalışma izni verilebilir. Ayrıca bahsi geçen bu yabancı uyruklu kişinin Türk vatandaşından olma çocuklarına da Türkiye’de ikamet etme koşulu aranarak istisnai çalışma izni verilir.
Rüşt yaşını doldurmadan Türkiye’ye gelen ve eğitimini Türkiye’de tamamlayan kişiler durumlarını belgeleyerek istisnai çalışma izni belgesi almak için başvuru da bulunabilirler.
2510 sayılı İskân Kanuna göre mülteci, göçebe veya muhacir olarak kabul edilen kişilerin durumlarını belgelemeleri koşuluyla istisnai çalışma izin belgesi almak için başvurabilirler.
Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları ve bu kişilerin bakmakta sorumlu olduğu eş ve çocuklarına çalışma izni talebi karşılığında istisnai çalışma izni belgesi verilebilir.
Karşılıklı ilkesi koşulu aranarak Türkiye’de bulunan büyükelçiler, konsolosluklar ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerinde göre yapan diplomat ve idari, teknik personele ve onların bakmakla sorumlu oldukları eş ve çocuklarına Dışişleri Bakanlığı’nın görüşleri dahilinde istisnai çalışma izni verilebilir. Ayrıca Türkiye’de bulunan elçilikler ve konsoloslukların bünyesindeki okullar, kültür kurumları, din kurumları gibi yerlerde çalışacak olan yabancı personelin ikameti İçişleri Bakanlığı çalışma izni ise Dışişleri Bakanlığı tarafından verilebilir.
Türkiye’ye geçici görevler için gelen bilimsel, kültürel ve sportif amaçlı faaliyetler için bilimsel ve kültürel faaliyetler için 1 ay süreyi aşan sportif faaliyetler için ise 4 ay süreyi geçen geçici işler için kişi/kişilere istisnai çalışma izni verilebilir.
Türkiye’de gerçekleşecek bir iş için kilit personel niteliğinde bulunan yabancı uyruklu kimselere sözleşme ya da ihale süresince istisnai çalışma izni verilebilir.
Türkiye’de Çalışma Ön İzin Süreci:
Sağlık ve eğitim gibi alanlarda çalışmak isteyen Türkiye vatandaşı olmayan kişilerin çalışma izin istekleri değerlendirilmesi için öncelikle ön izin almaları gerekmektedir. Her mesleğin kendisinden sorumlu bakanlığa başvuru yapması gereklidir. Sağlık için Sağlık Bakanlığı, eğitim için Millî Eğitim Bakanlığı yetkilidir.
Türkmenistan Vatandaşları İçin Türkiye’de Çalışma İzni:
Türkiye’de çalışmak isteyen Türkmenistan vatandaşları yurt dışından (Türkmenistan’dan) çalışma izni başvurularını gerçekleştirebilirler. Türkmen uyruklu yabancının bu bahsi geçen başvuru için Türkmenistan’da bulunan Türkiye Cumhuriyeti Temsilciliği’ne gitmesi gereklidir. Başvuru sırasında Türk işverenle yapılan iş sözleşmesinin ibraz etmesi koşulu aranmaktadır.
Afganistan Vatandaşları İçin Türkiye’de Çalışma İzni:
Afganistan/Afgan uyruklu vatandaşların Türkiye’de çalışabilmeleri için yetkili kurumlara başvuruda bulunmaları gereklidir. Çalışma izinleri içinde bulundukları şartlara göre değişiklik gösterebilir. Türk işveren ile gerçekleştirdiği çalışma sözleşmesini izin başvuru sürecinde ibraz etmesi koşulu aranabilir. Afganistan/Afgan uyruklu vatandaşların çalışma izinleri ayrıca oturum/ikamet izni olarak da geçerlidir.
Azerbaycan Vatandaşları İçin Türkiye’de Çalışma İzni:
Türkiye’de çalışmak isteyen Azerbaycan/Azeri uyruklu bir kişinin Azerbaycan’da bulunan Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine giderek çalışma izni için başvuruda bulunması gereklidir. Bu başvuru sırasında Türk işverenle yaptığı sözleşmeyi ibraz etmesi beklenir. Başvurunun kabul edilmesinden sonra edindikleri referans numarasını Türk işverenine iletmelidir. Türk işveren bu bahsi geçen referans numarası ile çalışma izni başvurusunu gerçekleştirmelidir. İş sözleşme süresine göre yabancı uyruklu kişiye çalışma izni süresi belirlenerek verilir.
Türkiye’de Çalışma İzni Almak İçin Başvuru Çeşitleri:
Yurt içinde gerçekleştirilen başvuru, yurt dışında gerçekleştirilen başvuru ve doğrudan yabancı yatırımlarda çalışan yabancıların çalışma başvurusu olmak üzere çalışma izni alma çeşitlerini üçe ayırabiliriz.
KULLANIM ŞARTLARI VE SORUMSUZLUK KAYDI
Bu web sitesinde yer alan bilgiler, konuyla ilgili olarak yalnızca genel bilgi ve görüş içermekte olup, hukuki tavsiye veya profesyonel hukuk hizmeti yerine geçmez ve bu amaçla kullanılamaz. Her bir olayın vakıalarına ve kendine özgü şartlarına göre profesyonel hukuki tavsiye ve görüş almanız önemle ve şiddetle önerilir.
Gulis Hukuk ve Danışmanlık Bürosu avukatları ve bu bilgilerin hak sahipleri burada yer alan bilgilerin doğruluğundan ve tamlığından kesinlikle sorumlu değildir. Bilginin, mevzuatın ve içtihatların hızla değişebilmesi nedeniyle bu bilgilerin güncelliğine ilişkin herhangi bir taahhüt veya garanti verilemez. Bu bilgiler içerisinde yer alanlara dayalı olarak ticari bir karar vermemenizi, somut olayınızın özelliklerine göre hukuki danışmanlık hizmeti almanızı önemle tavsiye ederiz.
Gulis Hukuk & Danışmanlık Bürosu
